دادخواست
دادخواست چیست؟
به موجب ماده ۲ قانون آیین دادرسی مدنی، هیچ دادگاهی نمی تواند به دعوایی رسیدگی کند مگر اینکه شخص یا اشخاص ذی نفع، وکیل، قائم مقام یا نماینده قانونی آنان رسیدگی به دعوا را برابر قانون درخواست نموده باشند. و پیرو ماده ۴۸ قانون فوق، شروع به رسیدگی در دادگاه، مستلزم تقدیم دادخواست می باشد.
از این رو، چنانچه خواهانِ اقامه دعوای حقوقی می باشیم، بایستی با تکمیل فرم مخصوصی که به آن دادخواست می گویند و ارایه آن به دفتر خدمات قضایی، شروع به رسیدگی، را از دادگاه، درخواست نماییم.
دادخواست، اولین و مهم ترین گام در طرح یک دعوا می باشد. به طوری که اگر به صورت صحیح تکمیل نگردد، قاضی نمی تواند رسیدگی را شروع نماید. به عبارتی، دادخواست در برگیرنده اطلاعاتی می باشد که دادگاه با توجه به آن ها مجاز به رسیدگی می باشد. از این رو چنانچه دادخواست، به صورت کامل و صحیح ارایه نگردد، نه تنها دادگاه نمی تواند رسیدگی نماید بلکه، باعث از بین رفتن هزینه های دادرسی نیز می گردد. بنابراین پیشنهاد می گردد، حداقل به وقت تنظیم دادخواست، با وکیل پایه یک دادگستری مشاوره نمایید.
بخش های مختلف یک دادخواست
- مشخصات طرفین دعوا
خواهان: شخصی می باشد که اقدام به طرح دعوا و ثبت دادخواست می نماید و علیه شخص دیگری که خوانده نامیده می شود، ادعایی، مانند مطالبه وجه، دارد.
خوانده: مخاطب خواهان، خوانده نامیده می شود. به عبارتی، شخصی می باشد که خواهان علیه وی اقامه دعوا نموده است.
نمایندگان: نماینده می تواند وکیل دادگستری باشد و یا برای افرادی که محجور هستند(صغیر، مجنون و سفیه)، ولی و قیم. در مواردی که دعوا به نمایندگی اقامه می گردد فارغ از آن که، از طرف محجور یا علیه محجور طرح می گردد باید نام خود شخص صغیر، مجنون یا سفیه به عنوان خواهان و خوانده در دادخواست قید گردد و نماینده آنان نیز در بخش نمایندگی.
- خواسته
در این بخش، خواهان، مطالبه و ادعاهایی که دارد را به نظر دادگاه می رساند. باید در نظر داشت دادگاه در حدود خواسته ی تقدیمی، به دعوا رسیدگی می نماید. از این رو بسیار مهم می باشد که خواسته و ادعای شما به چه صورت تحریر می گردد. برای نمونه، مطالبه استرداد وجه، به مبلغ *** ریال، به موجب قرارداد قرض و کلیه خسارت های قانونی.
- دلایل و مدارک
در نظر داشته باشید دادگاه تنها به دلایلی رسیدگی می نماید که شما در دادخواست ارایه کرده باشید. هر چند در بعضی موارد استثنا وجود دارد لیکن توصیه می گردد دلایل و مواردی که به موجب آن ها، خود را محق می دانید در دادخواست ثبت و کپی آن ها را ضمیمه نمایید. برای مثال، چنان چه طلبی از دیگری دارید بایستی سندی که به موجب آن نشان از مدیون بودن طرف مقابل دارد را پیوست دادخواست نمایید.
- شرح دادخواست
در این بخش خواهان شرحی از اختلاف خود با خوانده و جزییات و دلایلی که به موجب آن ها خود را محق و ذینفع می داند قید می کند. و در انتها، صدور حکم شایسته را از دادگاه محترم تقاضا نماید.
نکات تنظیم دادخواست
- همان طور که اشاره گردید، نگارش دادخواست از اهمیت بالایی برخوردار است و چنانچه طبق اصول و مقررات قانونی تنظیم نگردد، دادگاه به آن رسیدگی نخواهد کرد.
- گاهی پیش می آید، آدرس مشخصی از خوانده در دسترس نباشد، از این رو، اعلام و ابلاغ دادخواست با نشر در روزنامه صورت می پذیرد.
- برخی دعاوی، برای طرح، محدود به زمان می باشند از این رو در نظر داشته باشید، دادخواست خویش را در زمان و مهلت قانونی به ثبت برسانید.
نمونه ای از دادخواست های حقوقی
- دادخواست بدوی
مرجع تقدیم دادخواست، محاکم ابتدایی می باشند. به عبارتی دادگاهی که برای نخستین بار به دعوای شما رسیدگی می کند.
- دادخواست تجدیدنظر خواهی
زمانی که رای از دادگاه بدوی صادر می گردد چنان چه در انتهای رای، امکان اعتراض و تجدیدنظرخواهی به رای را ذکر نموده باشد در این صورت بایستی دادخواست تجدیدنظر خواهی ارائه گردد.
